اخلاق علم در فضای آموزش علوم اجتماعی ایران

اخلاق در آموزش به مثابه بخشی از اخلاق حرفه ای آکادمیک، مجموعه ای از قواعد و ضوابط ایجابی و سلبی حرفه ای مورد توافق اجتماع علمی است که کنش گران حوزه ی آموزش را ملزم به رعایت اخلاق و پرهیز از بی اخلاقی در فرآیند آموزش علم می نماید. اعضای هیات علمی، دانشجویان و مدیران سه دسته از کنش گران اصلی در فضای آموزش هستند که متناسب با نقش و انتظارات نقش خود ملزم به رعایت اخلاق حرفه ای و حفظ شرافت دانشگاهی هستند. نظر به مساله مندی رعایت اخلاق علم در فضای آموزش دانشگاهی پرسش از «گونه های عدم تبعیت از هنجارهای مرتبط با نقش کارگزاران اصلی (اساتید، دانشجویان و مدیران) فضای آموزش علوم اجتماعی در ایران» موضوع این پژوهش است. این پژوهش با کاربرد تکنیک تحلیل محتوای کیفی و استفاده از مصاحبه ی نیمه ساخت مند و مراجعه به تجربیات دانشجویان دکتری رشته های علوم اجتماعی دانشگاه های علامه طباطبایی، تهران، شهید بهشتی، الزهرا و تربیت مدرس قصد دارد تا گونه های هنجارشکنی اخلاق علم در فضای آموزش علوم اجتماعی ایران را با توجه به موقعیت و نقش هر یک از کنش گران اصلی این رشته شناسایی نماید. نتایج پژوهش نشان می دهد دامنه ی عدم تبعیت از هنجارهای اخلاق علم در آموزش علوم اجتماعی گسترده است و نه فقط صرفا به کنش گران رشته ی علمی (اساتید، دانشجویان و مدیران) برحسب میزان و نوع هنجارشکنی علمی محدود نمی شود بلکه متاثر از ساختار آموزش در سطوح دانشگاه، دانشکده و گروه آموزشی شامل قواعد، قوانین و رویه های سازمان آموزش است. انتظار می رود اتخاذ یک رویکرد تلفیقی در شناسایی گونه های عدم تبعیت از هنجارهای اخلاق علم در دو سطح کنش گر و ساختار و پرهیز از یک سونگری در بررسی این موضوع بتواند درک روشن بینانه تری از وضعیت اخلاق علم در ساختار آموزش عالی ایران ارائه نماید.